Tarihi Mekanlar KiÅŸisel Ansiklopedi Erol ÅžAÅžMAZ
  Ä°STANBUL Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MÄ°MAR SÄ°NAN VE ESERLERÄ°
      Mimar Sinan Tarihi Yapıları
      MÄ°MAR SÄ°NAN CAMÄ°LERÄ°
      MÄ°MAR SÄ°NAN TÃœRBELERÄ°
      Mimar Sinan Hanları
      Mimar Sinan Hamamları
  Ä°ZMÄ°R Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ADIYAMAN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  AFYON Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  AÄžRI Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  AKSARAY Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  AMASYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ANKARA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ANTALYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  AYDIN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  BARTIN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  BALIKESÄ°R Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  BATMAN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  BÄ°LECÄ°K Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  BURSA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  Ã‡ANAKKALE Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  EDÄ°RNE Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ELAZIÄž Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ERZÄ°NCAN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ERZURUM Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ESKÄ°ÅžEHÄ°R Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  GAZÄ°ANTEP Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  HATAY Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ISPARTA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KARABÃœK Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KARAMAN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KARS Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KASTAMONU Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KAYSERÄ° Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KIRIKKALE Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KIRKLARELÄ° Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KIRÅžEHÄ°R Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KOCAELÄ° Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KONYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  KÃœTAHYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MALATYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MANÄ°SA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MARDÄ°N Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MERSÄ°N Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  MUÄžLA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  NEVÅžEHÄ°R Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ORDU Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  SAKARYA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  SAMSUN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  SÄ°Ä°RT Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  SÄ°VAS Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  ÅžANLIURFA Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  TEKÄ°RDAÄž Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  TOKAT Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  TRABZON Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  UÅžAK Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  VAN Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  YOZGAT Ä°LÄ° ESERLERÄ°
  SELÇUKLU HANLARI
  OSMANLI HANEDAN TÃœRBELERÄ°

Mail listemize abone
olun, güncel
yayınlarımızdan
haberdar olun!

Bunun için,
Lütfen mail adresinizi girin.
  Ana Sayfa   |  Ãœye Kayıt   |  Ãœye GiriÅŸ   |  Ä°letiÅŸim   
NİŞANCA MEHMET PAŞA CAMİ – FATİH -İSTANBUL

Nişanca Mehmet Paşa Camii; İstanbul Suriçi Fatih Nişanca Caddesine cepheli olarak 1594 yılında inşa edilmiştir. Banisinden dolayı külliye, Nişancı Külliyesi, Nişancı Paşa Külliyesi, Cedit Nişancı Mehmet Paşa Külliyesi, Boyalı Mehmet Paşa Külliyesi isimleriyle anılır. Külliye, Cami, Türbe, iki Medrese, Sebil, ve hazireden oluşur. Külliyeye daha sonra bir tekke ilave edilmiştir. Bu tekke maalesef günümüze ulaşmamıştır. Yapının banisi Sultan III.Murat dönemi kubbe altı vezirlerinden Nişancı Mehmet Paşa inşa ettirmiştir. Nişancılık görevinden bir dönem ikinci vezirliğe geçmiştir. Bu külliyeyi o dönemde yaptırmıştır.

MÄ°MARI YAPI:

Kapısı üzerinde kitabesinden de görüleceği üzere 1584 yılında inşaatına başlanmış ve 1589 yılında tamamlanmıştır. Mimar Sinan eserlerinden biridir. Mimar Sinan eserlerini gösteren Tezkiretül Bünyan, Tezkiretül Ebniye isimli eserlerde bu yapı gözükmez. Buna karşı Tuhfetül Mi’marin isimli kitapta yer alır. Ayrıca Evliya Çelebi’nin yazılarında da bu külliye ile ilgili açıklama vardır. Selatin camileri kadar mükellef ve mükemmel bir camidir denmektedir. Mimar Sinan 1588 yılında ölmüştür. Mimar Sinan’ın ölümünden bir yıl sonra cami inşaatı bitirilmiştir. Tarihçilere göre bu tamamlama işinin Davut Ağa tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir.

Klasik Osmanlu üslubunun en güzel örneklerinden olan sekizgen şema değişik bir şekilde uygulanmıştır. Merkezi mekan dört yönde açılarak klasik dörtgen kalıp genişletilmiştir. Mekan bütünlüğü Sinan’da daha önceleri rastlanmamış şekilde sağlanmış ve tabhanedeki gibi yan odalar da yeniden devreye girmiştir. Mimar Sinan’nın son dönem camilerinde uyguladığı görülen mihrabın dışarı taşırılması, burada sadece kıble çıkıntısı ile sınırlı kalmayıp yan sahınlara tekabül eden açıklıkta bir basamak daha geri çekilip kademelendirilmek suretiyle denenmiştir. Son cemaat yerine açılan cümle kapısının her iki yanında yer alan kitabelerde camiinin Sultan III. Mustafa zamanında Mehmet paşa’nın torunu Şükrullah Efendi tarafından 1766 tarihinde yenilendiği yazılıdır. Yine kitabelere göre Sultan II. Mahmut döneminde Şeyhülislam Mekkizade Mustafa Asım Efendi tarafından 1835 yılında büyük bir onarım yaptırıldığı anlatılmaktadır. İlk onarım sırasında İstanbul’daki deprem fatih Camisinin yıkımına sebep olurken bu yapıda fazla bir hasar yapmamıştır. 1958 yılında ise vakıflar genel Müdürlüğü tarafından yenilenmiştir.

Revaklı avlu duvarı taş tuğla, diğer kısımları tamamen kesme taştan inşa edilen caminin iki yan kapıdan girilen avlunun ana cadde üzerinde bir dış kapısı daha da vardır. Kuzey doğu köşesi yol genişletme sebebiyle kesilen avluyu üç yönden kuşatan revaklar kubbelerle örtülmüştür. Avludaki kurşun kaplı piramidal külahlı sekizgen şadırvanda her hangi bir süslenme kalmadığı için bunu tarihlendirmek zordur. Beş birimden meydana gelen son cemaat revakının orta gözü aynalı tonoz, diğerleri kubbe ile örtülmüştür. Üzerinde inşa tarihini veren dört satırlık kitabenin yer aldığı cümle kapısı mukarnaslıdır. Yine bu mihrap nişleri ve harime geçişi olmayan erken devir mimariyi anlatan tabhane kapıları vardır. Sağdaki mihrabın üstünde mescit inşası, soldakinde ise namazla ilgili hadisler yazılıdır. Son cemaat yerinden girilen, içinde bir kuyu ile altında bir mahzenin bulunduğu soldaki tabhane odası bugün depo olarak kullanılmaktadır. Diğer oda ise cami içinden geçilen bir çalışma odası olarak kullanılmaktadır.

Cami, ortada sekiz ayak üzerine oturan merkezi kubbenin dört yönde daha büyük ve derin, dört köşede küçük tutulmuş yarım kubbelerle desteklenmesiyle oluşan bir örtü sistemine sahiptir. Taşıyıcılarla sınırlanan mekan içte tamamen, dışta ise kıble yönündeki iki köşedeki kademeli düzeniyle belli olmaktadır. İçte yanlardaki yarım kubbe ile örtülü birimleri zemin katta iki açıklıklı bir revakla orta hacimden ayırmak ve mermer şebekeli galerileri bunların üzerinde dolaştırmak yapıya özgü bir uygulamadır. Kasnağı bol pencereli kubbe etrafında dördü büyük, dördü daha küçük sekiz yarım kubbe ile yapıya genişlik verilmiş ve kubbenin derinliği artırılmıştır. Büyük yarım kubbenin içinde beşer küçüklerde ise üçer pencere vardır. Üç sıra pencerelerle aydınlanan camide zemin kattakiler dikdörtgen, üstteki iki sıralı pencereler biri büyük, diğeri daha küçük olmak üzere sivri kemerli ve revzenelidir. Zemin kat pencerelerinin alınlıklarında yazılı esma-i Hüsna bütün camiyi dolanarak son cemaat yerinde son bulmaktadır. İznik çiniciliğinin parlak bir devrinde yapılmasına ve ayrı döneme ait başka yapılarda zengin çini süslemeler kullanılmasına rağmen burada hiç çini kullanılmamış olması şaşırtıcıdır. Mermer mihrapla geometrik şebekeli, külahının altın kabartma yıldızlarla süslendiği zarif minber devrin eseridir. Üzerindeki mihrap ayetinin palmetlerle taçlandırdığı mukarnas süslü mihrabın köşelerine renkli mermerden birer kum saati yerleştirilmiştir. Kıble duvarının her iki köşesinde, yanlardaki pencere boşluğu ve duvar içinden geçen taş merdivenlerle çıkılan vaaz kürsüleri somaki mermerden inşa edilmiştir. Caminin sarkıtlı mukarnaslı tek şerefeli minaresi kuzeybatıda inşa edilmiştir.

KAYNAK : TAS Ä°STANBUL
FOTOÄžRAFLAR : EROL ÅžAÅžMAZ
NİŞANCA MEHMET PAŞA CAMİ – FATİH -İSTANBUL Fotoğraf Galerisi