CAMÄ°Ä° 2.jpg)
|
|
|
|
|
HASEKÄ° SULTAN CAMÄ°Ä° / (HÃœRREM SULTAN CAMÄ°Ä°)-FATÄ°H -Ä°STANBUL
Cerrahpaşa Tekke Çıkmazı Sokağı, 2 numarada yer alan Haseki Camii ve Külliyesi, Kanuni’nin ünlü hasekisi Hürrem Sultan tarafından Koca Mimar Sinan’a H.945/ M.1538 -39’da yaptırılmış olup Sinan’ın ilk eserlerindendir.
17. yüzyıl başlarında H.102l / M.1612–13 yılında vakfın mütevellisi Hasan Bey, cami doğuya doğru genişletmiştir. H.1070 / M.1659–60 ve 1918 yangınlarıyla H.1312 / M.1894 depreminden zarar gören cami, her seferinde yeniden onarılmıştır.
Son olarak 1969–1970 yıllarında Vakıflar İdaresi tarafından tamir ettirilen Haseki Camii’nin medrese, darüşşifa ve imaretten oluşan külliyesi, Haseki Caddesi tarafından ikiye bölünmüştür. Caddenin güneyinde kalan cami, Cerrahpaşa Mahallesi’nin kuzeyinde, kalan diğer bölümler ise Nevbahar Mahallesi’nin sınırları içerisinde bulunmaktadır.
Evvelce var olan cami etrafındaki avlu duvarları I. Ahmed devrinde kaldırılmıştır. Son cemaat yeri de onun zamanında yapılmıştır. Haseki Camii’nin Sinan tarafından tasarlanmış olan ilk bölümü, dışarıdan da dairevî kasnak, içerden yivli sivri tromplara oturan 12 m çapında bir kubbenin örttüğü kare planlı harim ile pandantifli kubbelere sahip 5 birimli son cemaat yerin den oluşmaktadır. İkinci aşamada harimin doğu duvarı iptal edilerek, yerine 2 sütuna oturan 3 kemerli bir açıklık meydana getirilmiş, böylece doğu yönüne eklenen aynı büyüklükteki kubbeli birim ile bağlantı sağlanmıştır. Bu arada mihrap iki birimin birleşme çizgisine yerleştirilmiş, eski mihrabın yerine de diğerleri ile aynı boyutlarda bir pencere açılmıştır. Böylece iki birimli bir cami haline gelen yapıda, minare kuzeybatı köşesindedir. Minare, kalın gövdeli olup şerefe altında da geniş nişli çıkmalar bulunmaktadır. Korkuluğu teşkil eden taş levhaların dış yüzlerinde de kabartma olarak geometrik şebeke tezyinatı yapılmıştır.
Şadırvan da bu yönde yer almaktadır.
Üçüncü sağlık müessesesi olan Haseki Darüşşifası, Hürrem Sultan tarafından H.946 / M.1539’da yine Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Bu bina halen Haseki Hastanesi’nin polikliniğidir. Yine Hürrem Sultan tarafından 1539’da yaptırılan İmarethane, Haseki Külliyesi’nin bir parçasıdır.
İmarethane’nin avlusu, kuzeyde 3, doğu ile batı arasında 5 kemerli bir revakla çevrilmiştir. Avlunun kuzeyinde 2 büyük ve 4 küçük kubbeli mutfak ile yanlarında dikdörtgen planlı odalar vardır. Bu eser 1968– 70 yıllarında Vakıflar İdaresi’nce tamir ettirilmiştir.
Hürrem Sultan’ın 1536–39 yıllarında Sinan’a yaptırdığı külliyenin diğer bir parçası da, caminin karşısında, iki dikdörtgen mekândan oluşan, ahşap çatıyla örtülü Sıbyan Mektebi’dir. Burası da Vakıflar İdaresi’nce 1967–69 yıllarında tamir ettirilmiştir. Dikdörtgen bir avlunun üç tarafında sıralanan 11 odadan müteşekkil Haseki Medresesi, yine 153639’da Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış olup caminin karşısındadır. Medresenin vakfiyesi H.958/M.1551 tarihini taşır.
Haseki Külliyesi’nde bir de Kadınlar Hapishanesi vardı. Burada kötü yola düşen kadınların ıslah çalışması yapılırdı. 349 m2 iç alanı, 2.030 m2 avluve bahçesi olan Haseki Camii’nin sağında bakımlı 3 mezar ve musalla taşı olup 2 türbe, bir medrese, darüşşifa, sebil ve 3 adet meşrutasıyla külliye olma özelliğini korumaktadır.
KAYNAK: FATÄ°H CAMÄ° VE MESCÄ°DLERÄ°
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ |
| HASEKÄ° SULTAN CAMÄ°Ä° / (HÃœRREM SULTAN CAMÄ°Ä°)-FATÄ°H -Ä°STANBUL FotoÄŸraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
