Çemberlitaş Hamamı veya Çemberlitaş Nurbanu Valide Sultan Hamamı; İstanbul Suriçi Çemberlitaş meydanında Divanyolu Caddesi ile Vezirhan Caddesi’nin kesiştiği yapı adasında Sultan III. Murat’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından 1584 yılında Mimar Sinan’a inşa ettirilmiştir.
Hamamı, Çemberlitaş yanında, Kapalıçarşı yakınında bulunmaktadır. Sultan III. Murat’ın annesi Nur Banu Sultan tarafından, Üsküdar’daki Atik Valide Külliyesine kaynak sağlamak için 1584 yılında, Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Kadınlar ve erkekler kısımdan oluşan bu çifte hamam; Valide Sultan Hamamı, Gül Hamamı, isimleriyle de anılmış, Evliya Çelebi’yse Sultan III. Murat Hamamı olarak bahsetmiştir yapıdan.
Hamamların girişinde bulunan soyunma bölümüne Camekan denir. Camekanı kubbeyle örtülmüş ve camekanın etrafına üç katlı soyunma odaları inşa edilmiştir. Camekandan üstü üç kubbeyle örtülü ılıklığa geçilir. Ilıklıktan hamam mimarisinin ana yapısı olan harareye geçilir. Harare bölümüne bugün sıcaklık denmektedir. Hararenin dört köşesinde; üzeri kubbeyle örtülü dört halvet bulunur. Halvet, hamamlarda çok sıcak küçük yerlere denir. Harare de toplam altı sofa ve büyük kubbeyi taşıyan on iki sütun vardır. Halvetlerin önünde ise Köprülü Mehmet tarafından yerleştirildiği söylenen göbek taşları yer alır. Göbek taşlarında bugün bazı yerleri silinmiş olan Osmanlı yazıtları bulunur ki bunlar, tarihin fantastik dehlizlerinden günümüze kalan enfes dokulardır. Tarihi yapının kadınlar kısmındaki camekân, yol çalışmaları esnasında kesilmiş ve bir dönem börekçi olarak faaliyet göstermiştir. Ayrıca, kadınlar kısmının yıkanma yerleri de kağıt deposu olarak bir dönem kullanıldıktan sonra; Hamam, 1988 yılında restore edilmiş ve ziyaretçilere açılmıştır.
Günümüzde turistik hamam sefalarıyla yapancı konuklarını ağırlamaya devam eden hamam, Osmanlı hamam mimarisinin şaheserlerinden olmaya layık bir yapıdır. Çemberlitaş Hamamı haftanın her günü, 06.00 – 24.00 saatleri arasında açıktır. Tarihi yapının kadınlar kısmındaki camekan, yol çalışmaları esnasında kesilmiş ve bir dönem börekçi olarak faaliyet göstermiştir. Ayrıca, kadınlar kısmının yıkanma yerleri de kağıt deposu olarak bir dönem kullanıldıktan sonra, hamam 1988 yılında restore edilmiş ve ziyaretçilere açılmıştır.