Edirne merkez Yanakçı Şahin Mahallesi, Talatpaşa Asfaltı, E 5 Karayolu üzerinde geniş orta refüjde bulunmaktadır.
Çeşme, Şehir merkezine girişte, karayolu ortasında bulunmasından dolayı Edirne'ye giriş yapanların dikkatlerini fazlasıyla çektikleri bir yapıdır.
Nazır Mehmed Bey tarafından H.993/ M.1585 tarihinde yaptırılmıştır. ( A. Badi'ye göre)
Mülkiyeti Edirne Vaktflar Bölge Müdürlüğüne ait olan eser günümüzde kullanılmamaktadır. Nazır Çeşmesi, çeşitli onarım ve yenilemeler neticesinde bugün özgün yapısal özelliklerini büyük ölçüde kaybetmiştir. Günümüzde oldukça sağlam olan çeşme en son onarımını 1983 yılında görmüştür.
Nişsiz, hazneli çeşmenin üç gözlü bir su yalağı bulunmaktaydı. Fakat yol yapım çalışmaları nedeniyle ortadan kaldırılan bu yalağın yerini çeşmenin ön cephesini tamamen kuşatan 0.35 m. derinliğindeki muhdes yalak almıştır.
Ön cephedeki taş malzemede kırılmalar meydana gelmiş, kırılan bu yerler beyaz çimento harcıyla kapatılmaya çalışılmıştır.
Piramidal taş çatılı hazne örtüsü çimento harcıyla sıvanmış, örtü üzerine her cepheye üçer tane gelecek şekilde dış bükey yarım daire profilli silme eklenerek örtüye hareketlilik kazandırılmıştır.
Ayrıntılı Tanım:
Kare şeklindeki bir kütleye sahip olan çeşme 3.71 m. yüksekliğinde ve 3.70 m. genişliktedir.
Güneye bakan çeşme cephesi oldukça sade tutulmuştur. Cephede ayna taşının bulunduğu yere bugün büyük bir bölümü kırılmış olan mermer bir pano yerleştirilmiş olup üzerinde çeşmenin 1963 senesinde Edirne Koruma Kurulu tarafından onarıldığını belirten bir yazı yazılmıştır.
Cephede sol köşeye yakın bir yerde 0.17 m. x 0.19 m. ölçülerinde taslık bulunmaktadır.
Saçağın hemen altına düz mermer levha yerleştirilerek üzerine çeşmenin yapım tarihi ve yaptıranı belirtilmiştir.
Çeşme saçağı bir sıra düz ve bir sıra iç bükey silme ile hareketlendirilmiştir. Dıştan piramidal çatılı olan hazne örtüsü içten beşik tonoz ile örülmüştür.
Oldukça sade ve nişsiz bir meydan çeşmesi olan yapıda ön cephe haricindeki diğer cepheler sade tutulmuştur. Yapıda hiçbir süsleme unsuru bulunmamaktadır.
Çeşme ile ilgili yazılı kaynaklarda bazı bilgiler bulunmaktadır. Bu konuda en açıklayıcı bilgiyi veren A. Bacli, çeşmenin Aydın'lı Mehmet Bey tarafından inşa ettirildiğini belirtmektedir. Bu kişi Edirne'de Sultan III. Murad zamanında Kadılık yapmış olup H.933/ M.1585 senesinde bu çeşmeyi yaptırmıştır.
A. Badi, zamanla su yollarının harap olması ve çeşmenin akmaması gibi nedenlerden ötürü H. 1279/M. 1862 senesinde Edirne'de Kadı olan Kenkırı Abdullah Efendi Zade Mevlana Salih Efendi'nin o yıllarda vefat eden kızı Zeliha Kamile Hanım için bu çeşmeyi tamir ettirdiğini de ayrıca belirtmektedir.
KAYNAK: EDİRNE ÇEŞMELERİ ( MURAT KARADEMİR )
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ
NAZIR ÇEŞME – EDİRNE MERKEZ Fotoğraf Galerisi
CAMÄ°Ä° 2.jpg)
