|
|
|
ÇOBAN MUSTAFA PAŞA KÜLLİYESİ - GEBZE –KOCAELİ -
“Mısırlı ustaların taş işlemeleri ile süslediği eşsiz yapı”
Gebze'de Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve kendi adını taşıyan külliye yaklaşık 500 yıllık tarihi ile zamana meydan okurcasına hâlâ dimdik ayaktadır. Çoban Mustafa Paşa'nın asıl ismi Gazi Mustafa Bin Abdülkerim olup Kapucu başı görevinde bulunmuş, 1521'de ikinci vezirliğe, 1522'de de Mısır Beyler beyliği'ne getirilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşi Hafsa Sultan ile evlenmiş Belgrat, Rodos seferlerine katılmış ve yararlılık göstermiştir.1529'da Viyana seferine gitmek üzere iken vefat etmiştir.Gebze'deki külliyesinde bulunan türbesine defnedilmiştir.Gebze'nin merkezinde Bağdat Caddesi üzerinde yer alan külliyeyi 1523 yılında Çoban Mustafa Paşa, Mimar Sinan'a ve kalfalarına yaptırdı. Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılmış en büyük külliyelerden biri olan söz konusu eser, cami, han, tabhane, paşa odaları, imaret, medrese, kütüphane, hamam, dergâh, kervansaray, türbe ve çeşmeden meydana geliyordu. Külliye içersindeki cami, kare planlı olup, üzeri dört sütunun taşıdığı 24 metre yüksekliğindeki geniş bir kubbe ile örtülüdür. Ayrıca caminin çevresi 2,5 metre yüksekliğinde kalın duvarlarla çevrilidir.
Yapı topluluğu 117 x 106 m. ölçüsünde geniş bir alanı kaplamaktadır. Yapı topluluğunun avlusuna her cephesinde bir tane olmak üzere, dört ana giriş kapısı vardır. Külliyenin asıl girişi kütüphane altında olup, Gölcük önü Meydanı, kervansaray yönünde imaret ile türbe avlusu arkasından içeriye girilmektedir. Bunlardan Gölcük önü Meydanı'ndaki giriş üzerinde Sultan 2.Abdülhamit Han'ın tuğrası ile onarım kitabesi bulunmaktadır.
Caminin içerisindeki ve son cemaat yerindeki mermer kaplamaları Çoban Mustafa Paşa Mısır'dan getirtmiştir. Bu mermer levhalardan ötürü de cami, Kahire'deki Sultan Hasan Medresesi ile önemli benzerlik gösterir.Türbe avlusunda mermerden bir güneş saati bulunmaktadır.Çoban Mustafa Paşa Camisi'nin ahşap işçiliği de yapıya ayrı bir görünüm kazandırmıştır. Kapı ve pencere kanatlarında çok kanatlı, yıldız şekilli lüle taşından kakmalar bulunmaktadır. Ayrıca bunların üzerine de çeşitli kitabeler yazılmıştır. Çoban Mustafa Paşa Camisi'nin kalem işlerinde orijinal örneklere rastlanırsa da bunların büyük çoğunluğu geç devirlere ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün 1950'li yıllardan sonra gerçekleştirdiği onarımlarda yapılmıştır. Orijinal kalem işleri müezzin mahfili ile alt sıra pencerelerin tavanlarında görülmektedir. Buradaki motiflerde kırmızı ve altın yaldız çok bol kullanılmış ve çiçekli bezemelere geniş yer verilmiştir..
KAYNAK: MİMAR SİNAN ESERLERİ
FOTOĞRAFLAR:EROL ŞAŞMAZ |
ÇOBAN MUSTAFA PAŞA KÜLLİYESİ - GEBZE –KOCAELİ - Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
|