|
|
|
HARPUT – ULU CAMİ - ELAZIĞ
Camii Kebir, Cami-i Muazzam, Cami-i Azam ve Eğri Minareli Cami olarak da adlandırılan Harput Ulu Cami, mimari özelliklerine göre minare ile çevresi muhtemelen H. 515’te (M.1121) inşasına başlanmış ise de, (M.1156-1157) yılında Artuklu Hükümdarı Fahreddin Karaarslan tarafından yaptırılmıştır.
Cami, 30 m x 50 m büyüklüğünde dikdörtgen planlı olup harim, son cemaat yeri, avlu ve revaklı kısımlardan oluşmaktadır. Kalın duvarları moloz taşlardan; kemerler, revaklar, kubbesi ve minaresi ise tuğladan yapılmıştır. Harim, yani cemaatin namaz kılması için ayrılan yer iki kısımdan oluşmaktadır. Genel planı itibariyle bu Artuklu camisi Anadolu ve İran Selçuklu camilerinin mimari özelliklerini taşımaktadır.
Caminin, abanoz ağacından kündekârî tekniğiyle yapılan nadide özellikteki minberi önce Sarahatun Camii’ne daha sonra da Harput Kurşunlu Camii’ne taşınmıştır. 1899 ve 1905’te tadilatı yapılan cami, 1964-1967 arasında ve 2000’li yıllarda Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore ve tadilat işleri yapılmıştır. İtalya'nın Pisa Kulesi’nden daha eğik olan minaresi ve mihrabının arkasındaki secdeye eğilmiş gibi duran yaşlı dut ağacıyla ilgili değişik efsaneler anlatılmaktadır.
Rivayete göre ; Ulu Camii bahçesinde, Ramazan ayının bir Kadir Gecesinde, iki arkadaş otururken, birisi diğerine caminin bahçesinde, mihrabın hemen önünde bulunan dut ağacının eğilip kalktığını, yani secde ettiğini söyler. Diğer arkadaş hayretler içinde:
-”Ben de caminin minaresinin eğilip kalktığını gördüm" der. İki arkadaş bu olayın şokuyla korku içinde oradan uzaklaşırlar ve olayı herkese anlatırlar. Minare ve ağacın sırrı ortaya çıktığı için o günden beri ağaç ve minare secde edercesine eğik dururlar.
Evliya Çelebi seyahatnamesinde “(Ulu Cami) hepsinden büyük ve güzel camidir eski olup duası kabul olunur yerdir. Sanatlı eski tarzda bir minaresi var” diye bahseder.
Kitabesinde; "Besmeleden sonra, Allah'ın rızasını tahsil ve Allah'a yakınlaşmak kasdiyle bu binayı yaptıran ol bir kişidir ki, büyük Başbuğ ve Emirdir. Alimlerin Efendisi, Cenab-ı Hak tarafından yardım görmüş, kuvvetlenmiş, dünyadaki bütün mücahitlerin muzafferi, Dinin medar-ı iftiharı Müslümanların en güzeli, İmamların zahiri, halkın ve devletin yardımcısı, halk arasında şan şeref sahibi, Ümmetin tacı, mülk sahiplerinin güneşi, Sultanların aziz ve şerifi, İslam askerlerinin şerefi, mücahitlerin yardımcısı, Allah'ı tanımayan ve şirk koşanların katili, şerefi göklerden alıcı, sultanların kılıcı, Emirlerin Efendisi, Çiftçilerin babası sıfatında olan Artukoğlu Sokmanın oğlu, Davud'un oğlu Karaarslandır. Halifenin de yardımcısıdır. Allah onun saltanatını, tac-ü tahtını ve halkını daim ve baki etsin. Allah'ın laneti, Allah yolundan ve emrinden ayrılanların ve dönenlerin üzerine olsun." yazmaktadır.
KAYNAK: KÜLTÜR TURİZM BAKANLIĞI
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ |
HARPUT – ULU CAMİ - ELAZIĞ Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|