Kadıköy ilçesi 1980 yılına kadar İstanbul’un en elit ve en kültürlü ilçelerinden biriydi. Bu farklılığı vapura binerken ve inerken de anlayabilirdiniz. Kadıköy iskelelerinden vapura binen insanlar birbirlerine o kadar saygılıydılar ki önlerindeki insanı rahatsız etmeden binerlerdi. O vapura biniş ve inişler sanki askeri bir birliğin intizam içinde vapura biniş ve inişlerini andırırdı. Vapura binen erkek yolcuların takım elbiseleri, fötr şapkalı kadınlarının şıklıkları gözleri kamaştıracak cinstendi. Kafalarında şapka, ellerinde eldivenleri ile zarafetlerine hayran olmamak mümkün değildi. Özellikle Kadıköy iskelelerinden vapura binen yolcuların tamamına yakını iskele içinde bulunan gazete bayilerinden en az bir gazete mutlaka alırlardı.”
1846 YILINDAN GÜNÜMÜZE
Ali Bozoğlu, Kadıköy iskeleleri ve vapurlarının tarihiyle ilgili önemli bilgiler veriyor: “Kadıköy’e ilk vapur 1846 yılından itibaren çalıştırılmaya başlanmıştır. İlk iskele ise III. Mustafa Camii’nin önlerinde idi. (Bu cami bugün İskele Cami olarak anılmaktadır.) Haydarpaşa Garı’nın inşası sırasında çıkan toprakların Kadıköy’de denize dökülmesi kararlaştırıldığından, iskele meydanın ortasında kalacağı için yeni bir iskeleye ihtiyaç duyulmuştur.
1900’lü yılların başlarında bugünkü Kadıköy-Karaköy İskelesinin bulunduğu alanda yeni bir iskele yapımına başlandı. Ahşap olarak inşa edilen bu iskelede, lodos rüzgârı estiği zaman gemiler yanaşma zorluğu çekiyordu. Bunun yanında artan yolcu talebine de cevap vermemesi nedeniyle işlerliğini kaybetmiş, yalnızca Kadıköy-Adalar seferini yapan gemiler bu iskeleden kalkmaya başlamıştır.
1950 yılında iskele revizyondan geçirilmiş, iskelenin yanına araba vapurunun yanaşması için rampa yapılmıştır. 10 Nisan 1950 tarihinde Kadıköy-Sirkeci Araba Vapur seferleri başlamıştır. Bu seferler Harem İskelesinin açıldığı Mayıs 1966 yılına kadar devam etmiştir. Araba Vapur seferlerinin kalkması ile birlikte Kadıköy-Adalar seferinin yanında Kadıköy-Eminönü arasında sabah üç akşam üç sefer olmak üzere yeni seferler düzenlenmiştir. Bu iskele, günümüzde kullanılan ve Kadıköy-Karaköy seferlerini yapan iskelenin inşa edilmesi için 1979 yılında yıkılmıştır. Buradan yapılan Adalar-Kadıköy seferleri ile Eminönü-Kadıköy seferleri 1926 yılında yapılan iskeleye aktarılmıştır.
1926 yılında Eski Kadıköy Belediye Başkanlığı binasının karşısına yapılan iskele, mimari üslubunda ve kâgir tarzda yapılmış iskelelerin en ünlülerinden birisidir. Mimarı Vedat Tek’tir.
Günümüze ulaşan ve hala kullanılan iskele binasının ikinci katındaki Kütahya çini kaplamaları 20. yüzyıla ait olup, Türk çini sanatının değerli belgeleri niteliği taşımaktadır. Kadıköy Adalar iskelesinin kapanması ile Adalar ve Kadıköy-Eminönü seferleri de bu iskeleden yapılmaya başlanmıştır. 8 Ekim 1982 tarihinde Kadıköy-Karaköy seferlerinin açılması ile bu iskele Adalar ve Yalova’ya giden vapurlara tahsis edilmiştir. Ancak yeni iskelede meydana gelen yoğunluk nedeniyle çok kısa bir süre sonra Kadıköy- Eminönü seferleri de bu iskeleden yapılmaya başlamıştır. 1926 yılından 1982 yılına kadar yoğun bir şekilde çalışan bu iskelede, günümüzde Kadıköy-Adalar, Kadıköy- Beşiktaş seferleri yapılmaktadır.
KAYNAK: GAZETE KADIKÖY
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
TARİHİ KADIKÖY VAPUR İSKELESİ -KADIKÖY - İSTANBUL Fotoğraf Galerisi
CAMİİ 2.jpg)
