Tarihi Mekanlar Kişisel Ansiklopedi Erol ŞAŞMAZ

İstanbul, Fatih İlçesi, Avcıbey Mahallesi, 2703 Ada, 2 Parsel, 766,73 metre kare Tapu Alanı sahiptir.

Hatice Sultan Camii, Padişah 3. Mustafa’nın üçüncü eşi Adilşah Kadın Efendi tarafından 1795-1796 tarihlerinde, Tekfur Sarayı karşısına, ahşap olarak bir mescid ve bir de sıbyan mektebi yaptırılmıştı.

Ancak zaman içinde mescid de okul da yıkılmıştır. Adilşah Kadın, 1803 yılında vefat etmiş ve Laleli Camii avlusunda açık türbeye gömülmüştür.

3. Mustafa’nın kızları Beyhan ve Hatice Sultanlar Kızları Beyhan ve Hatice Sultanlar, annelerinin hatırasına, 1805-1806 yıllarında yıkılan mescidin arsasına değil de bugünkü caminin arsasına günümüzdeki kagir camiyi yaptırmışlardır. Ancak yıkılmış mescid mimarisinde empire üslubunun uygulandığı çok zarif eser vücuda getirilmişken, 1805 yılında yaptırılan kagir camide bu üslup hiç dikkate alınmamıştır. Hatice Sultan’ın, boğazın Rumeli yakasında yaptırdığı yalıyı, mimar ve ressam İ. Melling’in yapmasından dolayı, bu caminin projesini de aynı mimarın yaptığı tahmin edilmektedir.

Caminin diğer ismi, Şişhane Camii, Adile Şah Kadın Hatice Sultan Camii’dir.

Hatice Sultan Camii, sağlam halde iken, bilinmeyen bir sebeple 1930’lu yıllarda kadro dışı bırakılarak terk edilmiştir. 1943 yılında duvarları tamamen indirilmiş, sadece temel izleri kalmıştır. 1947 yılında ise, bu temeller üzerine gecekondular yapılmasına göz yumulmuştur. Nihayet 1977’de Vakıflar İdaresi harekete geçerek gecekonduları yıktırtmıştır. Vakıflar İdaresi, halkın desteği ile bugünkü cami aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir. Kitabesi de bulunarak yerine konmuştur.

Uzunlamasına dikdörtgen planlı olup, duvarları bir sıra taş, bir sıra tuğla ile örülmüştür. Giriş kapısı, mihrabın karşısında değil, sol köşededir. Ahşap çatının üzeri kiremitle örtülüdür. Betonarmeden ve daracık olan son cemaat yerinin üzerinde kadınlar mahfili bulunur.

Mihrap çini, tavan ahşaptır. Minber ve kürsü, Adapazarı’nda torna işçiliği ile ahşaptan düğme adeta örülerek yeniden yaptırılmıştır. Pencereler, sol duvarda altlı-üstlü üçer, sağ duvarda altlı-üstlü ikişer adettir. Caminin iç alanı 78 m² olup, 150 kişi namaz kılabilmektedir. Taş duvarla çevrili avlusu 825 m²’dir.

Taşla örülmüş minare, orijinal haline tam uymasa da, estetik açıdan güzel olup, tek şerefelidir. Avluda abdest alma yerleri ve tuvalet mevcuttur.

KAYNAK: Abdurrahim Vural (Yerel Rehber )
FOTOĞRAFLAR: Erol Şaşmaz

ADİLE ŞAH KADIN - HATİCE SULTAN CAMİ – FATİH -İSTANBUL Fotoğraf Galerisi

EROL ŞAŞMAZ