Edirne I. Murat Mahallesi, Talatpaşa asfaltı E 5 Karayolu üzerinde 219 numaralı pafta ve 19 numaralı parselde bulunmaktadır. Ön cephesi Karayoluna bakar vaziyette olan çeşmenin kuzeyinde ayrı bir yapı olarak namazgah bulunmaktadır. Ahmet Ağa tarafından H.1213/ M.1798 yaptırılmıştır.
Hacılar Ezanı Çeşmesi Kitabesi:
Çeşme cephesinde inşa ve tamir kitabeleri bulunmaktadır. Cephede üst tarafta bulunan inşa kitabesine göre yapı Ahmet Ağa tarafından M.1798 senesinde inşa olunmuştur. Buna göre kitabe şu şekildedir:
-Barek Allah bu hayrata
- La nazır bi misal
-Medhe seza bir kasr bu
- Çeşmesin ab-ı zülal
- Sırrı bu ayn Ahmed Ağa
- Sarfa layık bunca mal
- Rızayı hakdır meramın
- Ede makbul bi zeval
- Dua yerine rast gelmek
- Cümleye emr mehal
-Sabit ruyi tarihini garaib
-Yok hesabda kıl-ü-kal
Kitabenin sol alt köşesinde madalyon içinde kitabeyi yazan kişi belirtilmiştir. Yazı kuşağı şu şekildedir:
Kitabenin sağ alt köşesindeki tarihin yazıldığı bölüm ise şu şekildedir:
Kad beni
Sene
1213
Çeşmenin inşa kitabesinin hemen altında bulunan ve Cezzar Mustafa tarafından H.1321/ M.1903 senesinde tamir ettirildiği anlaşılan kitabe şu şekildedir:
Cezzar Mustafa beÄŸ ve halilesi hace
Remziye hanım ruhlarıçün El- Fatiha
1321
Bugünkü Durumu:
Mülkiyeti Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğüne ait olan çeşme günümüzde kullanılmamaktadır. Bugün oldukça sağlam olan yapı günümüze gelene kadar birkaç kez onarım geçirmiştir. Çeşme en son onarımını 2005 yılında Edirne Eski Eserleri Koruma ve Yaşatma Derneği tarafından " Eski Eserleri Koruma ve Yaşatma" adı altında yürütülen çalışma kapsamında görmüştür.
Bu onarım kapsamında cephedeki taş yüzeyler temizlenmiş, kırık ve eksik taşlar onarılmış, bazı bölümlere taş taklidi sıvalar yapılmış ve taş aralarına ince derz sıvaları yapılmıştır.
Çeşmenin bulunduğu yol kotunun zamanla yükselmesiyle birlikte kesme taştan inşa edilen beş bölümlü yalağı zemin seviyesi altında kalmıştır. Günümüzdeki muhdes yatağı 2005 yılındaki onarımda ilave edilmiştir.
Yapının yenilenen ayna taşı düz mermerden yapılmıştır. Ayna taşının merkezine lüle takılmıştır.
Ayrıntılı Tanım:
Gerek mimari yapısı ve gerekse boyutu ile Edirne Çeşmeleri içinde farklılık arz eden Hacılar Ezanı Çeşmesi, yatay dikdörtgen formlu bir plan üzerine oturmaktadır. Yüksekliği 2.32 m., genişliği 1.62 m. ve derinliği 0.68 m.dir.
Çeşme cephesi iki yandaki dışa taşkın düz kenar silmeleri üzerine oturmaktadır. Düz kenar silmeleri üst tarafta öne eğimli iç bükey yarım daire profilli silme ile üzerini örten önden arkaya doğru hafif eğimli düz kenar silmeli çeşme örtüsü ile nihayetlendirilmiştir.
Düz kenar silmeleri hizasından başlayarak çeşme cephesini aynı kotta dolaşan bir sıra dış bükey yarım daire profilli silme bulunmaktadır. Cepheyi dolaşan bu silme ön cephede aynı zamanda çeşmenin inşa ve tamir kitabeleri bölümlerini birbirinden ayırmaktadır. Bu silmenin üst kısmından başlayarak örtüye kadar devam eden inşa kitabesi dört satır halinde yazılmıştır. İnşa kitabesinin alt iki köşesinde birer madalyon bulunmakta bu madalyonların etrafını kuşatan bir ters, bir düz biçimde C kıvrımlı motifler bulunmakta ve C kıvrımlı motiflerin iki ucunda ise yedi yapraklı palmet çiçeğine benzer motif bulunmaktadır.
Bu silmenin alt kısmında ise ayna taşına kadar devam eden iki satır halinde yazılmış tamir kitabesi izlenir. Her iki kitabe de mermer üzerine sülüs yazıyla yazılmıştır.
Ön cephede tamir kitabesi ile ayna taşı arasında kademeli üç sıra halinde dış bükey yarım daire profilli silme bulunmaktadır. Bu silme köşelerdeki düz kenar silmelerle son bulmaktadır.
Hacılar Ezanı Çeşmesi, arka cephesindeki namazgahı ile birlikte Edirne'nin simgesi durumundaydı. Hacı Adayları Hacca gitmeden önce buraya gelip ezan okurlar ve kurban keserlerdi. Bu nedenle de çeşme ismini buradan almaktaydı.
KAYNAK: EDİRNE ÇEŞMELERİ ( MURAT KARADEMİR )
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ
HACILAR EZANI ÇEŞMESİ – EDİRNE MERKEZ Fotoğraf Galerisi
CAMÄ°Ä° 2.jpg)
