BEZM-İ ALEM VALİDE SULTAN ESKİ CAMİ VE ÇEŞME-BEŞİKTAŞ-İSTANBUL
Eski Cami Beşiktaş-Mersin’deki tek Osmanlı mimari yapısına sahip olan camidir. Cami dikdörtgen planlı olup ahşap çatılıdır. Sultan Abdülmecit’in annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan adına 1870 yılında yaptırılmıştır. Cami avlusundaki çeşmenin kitabesinden Sultan Abdülaziz’in annesi Bezm-i Alem Valide Sultan’ın vakfı olduğu anlaşılmaktadır.
Cami kesme taştan yapılmıştır. İbadet mekânının içerisi iki sıra halinde yuvarlak payelerle üç sahna bölünmüştür. Payeler birbirlerine hafif sivri kemerlerle bağlanmıştır. Mihrap silmeli dikdörtgen bir çerçeve içerisine alınmış niş şeklindedir. İçerisinde bezeme bulunmamaktadır. Caminin yanında kesme taştan bezemesiz minberi vardır. Caminin içerisinde de süsleme elemanlarına rastlanmamaktadır. 1901-1943 ve 2009 yıllarında onarılan Eski Cami, günümüze özgünlüğünü büyük ölçüde yitirmiş olarak gelmiştir. Cami deniz kıyısında yapılmış olup günümüzde yapılan dolgular sonucu kıyıdan oldukça içerde kalmıştır.
Caminin güneybatı kısmında Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından yaptırılan çeşme bulunmaktadır. Cami avlusundaki çeşmenin kitabesinden Sultan Abdülmecit’in annesi Bezm-i Alem Valide Sultan’ın vakfına ait olduğu anlaşılmaktadır.
Bu çeşmenin ön yüzündeki kitabede Abdülaziz’in tuğrası ve altında şu yazı vardır:
Kıldı bu sahilde Han Abdülaziz icrayı âb
Urdu şanın merhem atşanın dîl-i mecruhuna
Mader-i Sultan Mecid’in vakfına bahş eyledi
Zeyl edip kayd ettiler vakfiye-i meşruhuna
Yazdı ey Saffet bulup itmamına tarihi tam
Şah-ı âlem çeşme yaptı Bezm-i Âlem ruhuna 1281
Günümüz Türkçesiyle şair Saffet şöyle diyor:
Bu sahilde Sultan Abdülaziz su işini yaptırdı (su getirdi)
Onun şanı yürekleri yanmışların (susuz kalmışların) yaralı gönüllerine merhem oldu
Sultan Mecid’in annesinin vakfına bağışladı
Açık olan vakfiyenin kayıtlarına ilave ettiler
Saffet (bu işin) tamamlanmasına “tam tarih” bulup yazdı
Âlemin Şahı (Abdülaziz) Bezm-i Âlem’in ruhu için çeşme yaptı.
Kitabedeki tarihe göre çeşme 1281 (1865) senesinde Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır. Çeşme camiden önce yaptırılmıştır.
KAYNAK: Mustafa ERİM
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
BEZM-İ ALEM VALİDE SULTAN ESKİ CAMİ VE ÇEŞME-BEŞİKTAŞ-İSTANBUL Fotoğraf Galerisi