CAMÄ°Ä° 2.jpg)
|
|
|
|
|
KYBELE HÄ°TÄ°T KAYA KABARTMASI - MANÄ°SA
Bilinen en eski Ana Tanrıça kabartması ,Manisa'dan Turgutlu'ya giden yol üzerinde, Manisa'nın 7km.kadar güney-doğusunda, Manisa kenti su tesislerinin bulunduğu Akpınar'da , yolun sağında ve hemen yanındaki dağ yamacının biraz yukarı bölümündedir.
Kabartma, kaya yüzeyine, insan boyundan daha büyük boyda oyulmuştur ve oturan bir kadın görünüşündedir; uzmanlarca İÖ.13,yüzyıl 2.yarımına tarihleniyor, Taş Suret, üzerine işlendiği kayanın biraz gevşek olması nedeniyle, binyıllar boyunca pek aşınmıştır, ayrıntıların tümü yok olmuştur.
Akpınar'daki Kybele kabartmasının yanı başında kaya yüzeyindeki bazı çıkıntıları inceleyenlerden kimi, onları, Luvi hiyeroglifi simgeleri saydılar,hatta Bossert ,o çıkıntıların EXERCITUS-Mu(wa)diye okunmasını önerdi. Ancak başka uzmanlar kendisi de bir filolog ve epigrafya uzmanı olan Prof.Bean,orada yazı bulunmadığını iddia ettiklerinden ,Sipylos anıtında Luvi Hiyeroglifil var mı yok mu konusu tartışmalı kalmıştı.
Yakın zamanda , Hans Güterbock R.LAlexander,bu anıtın 3m. kadar solunda kendilerinin Sipylos'daki ikinci yazıt diye adlandırdıkları bir yazıtın varlığını ,bilim dünyasına duyurmuş daha doğrusu hatırlatmışlardır. Bu yazıtta Luvi hiyeroglifi simgeleri ,kayaya 2-3mm.derinliğinde çizgiyle işlenmiştir ve kayanın o bölümü, yukarıdaki bir çıkıntı nedeniyle güneş görmediğinden simgeler, onları arayan yani çevrede yazıt arayan ,Luvi yazısı simgelerini tanıyan uzman bir kişinin bile gözüne kolayca çarpmıyorlar; Luvi yazısı simgeleri üzerine bilgisi olmayan kişinin ise oradaki çizgileri görse bile, bir yazıtla karşılaştığını anlaması beklenemez. Simgeler burada, yukarıdan aşağıya dizilerek yazılmışlardır;iki sütun halindedirler ve sütunların her birinde 4-5 işaret vardır. Güterbock sağındaki sütunda yukarıdan aşağı ilk üç işareti ZU -WA-LA diye okumuştur.Hitit belgelerinin birinde ,Zuwala diye biri gerçekten anılıyor ve böylece ,Zuwala'nın kişi adı olduğunu anlıyoruz. Aynı sütunda bunlardan sonra gelen son işaret ise,Luvi yazısında (Henüz aydınlatılamamış)bir makamı, bir görevliyi belirtiyor. Demek ki yazıtta adı geçen Zuwala,o işaretin gösterdiği makamın sahibidir. İkinci sütunda bulunan simgelerin kimi fazla siliktir, belirsizdir,bu nedenle Güterbock diğer sütunu okuyamamıştır.,
Güterbock ile Alexander ,bu yazıtı görmekle önemi kuşku götürmeyecek bir buluş yapmanın sevincini yaşamışlardı. Sonradan, o yazıtı ilk kez Eduard Gollob'un 1882 'de Viyana'da yayınlanan bir yazıyla bilim dünyasına duyurduğunu ve L.Messerschmidt'in de ona gönderme yaparak 1900'de çıkan bir yazısında aynı konuyu işlediğini öğrendiler. Ancak Luvi'lerin adının bile bilinmediği o yıllarda bu yazıtın bulunuşunun önemsenmeyişi, unutuluşu doğaldır. Bugün ise Batı Anadolu Tarihinde Luvi Halkının ne kadar önemli yeri bulunduğunu biliyoruz. Hele Troia kazı başkanı Prof. Korfmann 'ın Troia'da,Prof.Recep Meriç'in de Torbalı/Metropolis / Puranda'da Luvi yazısı simgeleri bulunan birer mühür bulmasından sonra o tarihi aydınlatmak için o kültürden kalma yazılı ,yazısız belgeler aranıyor.
Böyle bir zamanda Ana Tanrıça'nın yanıbaşındaki yazıtı yeniden bulup hatırlatmanın değeri ,1882'de oradaki yazıtı ilk kez görmüş olmanın değerinden eksik değildir.
Kaynak: LYDÄ°A-Prof.Dr.Bilge UMAR.
FotoÄŸraflar: Erkan AKBALIK |
| KYBELE HÄ°TÄ°T KAYA KABARTMASI - MANÄ°SA FotoÄŸraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
