SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VE ŞAPELİ -KAZLIÇEŞME -İSTANBUL
KÄ°LÄ°SE TARÄ°HÄ°
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi külliye şeklinde bir hastane olup kilise hastane külliyesi içinde bulunmaktadır. Kilise Hastaların ve huzurevi sakinlerinin ruhani ihtiyaçları için inşa edilmiştir.
İlk olarak Harutyun Amira Bezciyan tarafından ahşap olarak inşa edildi ve 1834’de Patrik Isdepanos Ağavni eliyle açıldı.
Harutyun Amira Bezciyan hastanenin inşaatına başladığı zaman kendisinin en büyük desteği Hovhannes Amira Serveryan’la birlikte binanın mimarlığını da yapan hassa mimarı GARABET AMİRA BALYAN olmuştu. Kilise’nin ilk inşaatındaki mimarlığı üstlenenler de onlardı. Bina zamanla harap bir hal aldı. 1906’da Akatan ve Garabed Tahtaburunyan kardeşlerin hayırseverliğinde, Krikor Melidosyan ve Yeğiazar Avedisyan’ın mimarlığıyla yenilenerek Patrik Mağakia Ormanyan eliyle yeniden açılmıştır. 1966’da Yetvart Şahbaz’ın mimarlığıyla önemli bir bakım geçiren Kilise’nin içine bir üst galeri (vernadun) inşa edildi.
2005’te son olarak köklü bir onarıma tabi tutularak orijinal görünümünü elde etmiştir. Kutsanması ve ibadete açılması ise Patrik Mesrob II. eliyle gerçekleşmiştir.
Kilisenin avlusunda büyük hayırsever Kalust Gülbenkyan ailesi gömülüdür:
HASTANE TARÄ°HÄ°
Tarih 5 Ocak 1832. Ermeni cemaatinin önde gelenleri OSMANLI Darphane Emini Kazaz Artin Bezciyan’ın Ortaköy’deki evinde toplanmış, bir karar almaya hazırlanıyorlar. Yeni ve büyük bir hastane kurulacak. Adı şimdiden belli: Surp Pırgiç (Aziz Kurtarıcı).
Aslında Ermenilerin o tarihten yaklaşık 100 yıl önce, Marmara kıyısındaki Narlıkapı semtinde ve Beyoğlu’nda kurulmuş iki hastanesi daha var. Her ikisi de birer kilise bünyesinde, düşkünlere ve akıl hastalarına da hizmet veriyor. Ama küçük ve yetersizler. Oysa başkent İstanbul’daki Ermeni nüfusu hızla büyümekte. Osmanlı Devleti modernleşme adımları atarken, payitaht İstanbul da bir dönüşüm yaşıyor. Avrupa ile kurulan bağlar, yurtdışında öğrenim gören Ermeni gençlerin sayısındaki artış, hayatın her alanında yenilikleri, yeni kurumlara ve yeni kavramlara olan ihtiyacı beraberinde getiriyor.
Ermeni hayırseverler kolları sıvar, işe girişir. Yeni kurulacak hastane için Yedikule’de Leblebicioğlu Bostanı olarak bilinen sebze bahçesi uygun bulunur. Sultan II. Mahmud inşaat ve vakfiye iznini birlikte verir. Uzunluğu 193 metre, genişliği 94 metre olan arazi için vakıf kaporası olarak 3 bin kuruş, ayrıca belli bir süre Hazine’ye 750 kuruş ödenmesi karara bağlanır.
Ahşap olarak planlanan hastanenin mimarisini Garabed Amira Balyan ve Ohannes Amira Serveryan üstlenir. Surp Pırgiç’in resmi açılışı 31 Mayıs 1834’te, Hampartzum Yortusu’nda ihtişamlı bir törenle gerçekleşir.
İstanbul’un sayılı hastanelerinden biri olan SURP PIRGİÇ HASTANESİ halen yoğun olarak işlevini devam ettirmektedir.
KAYNAK: TÜRK ERMENİLER PATRİĞİ VE AGOS
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VE ŞAPELİ -KAZLIÇEŞME -İSTANBUL Fotoğraf Galerisi
CAMÄ°Ä° 2.jpg)
