Cacabey Kervansarayı diye de bilinen yapı Kırşehir’in 21 km güneyinde Kırşehir Konya yolu üzerinde, Kızılırmak Nehrinin kenarında bulunmaktadır. Tipik bir Anadolu Selçuklu yapısı olan kervansaray 1268-69 yıllarında, Kırşehir emiri olan Nurettin Caca tarafından yaptırılmıştır. Kervansaray bakımsızlık nedeni ile zamanla yıkılmaya yüz tutmuş 1989 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilmiştir. Kervansaraya Güney batı cephesinde bulunan ihtişamlı bir tac kapıdan girilmektedir. Kapının hemen üst kısmında yapının kitabesi bulunmaktadır. Kapı büyük bir eyvana açılır. Eyvan boyunca revak ve hücreler girişleri tonoz ile süslenmiştir. Eyvanın sonunda bir mescit, sağında bir oda bulunmaktadır. Eyvandan tonozlu bir geçit ile avluya girilmektedir. Kervansaray avlunun kuzeyinde altı ayağın taşıdığı sivri kemerli beşik tonozlu revak bölümü mevcuttur. Kapalı bölüm taç kapası sivri kemerli olup eyvan şeklindedir. Kapalı bölüm taç kapısının üzerinde faklı yönlerde ilerleyen iki aslan figürü bulunmaktadır. Kervansaray, diğer Selçuklu kervansarayları gibi orta avlu etrafında sıralanmış revak ve hücrelerden meydana gelmiştir. Kesme taştan kervansarayın güneyinde basık kemerli giriş kapısı bulunmaktadır. Bu kapı kabartma geometrik motiflerle bezenmiştir. Giriş kemeri üzerinde daire biçimli güçle motifleri, kabartma bitkisel bezemeler bulunmaktadır. Girişin iki yanı duvara dayalı yarım yuvarlak sütunlarla hareketlendirilmiştir. Buradan tonozlu bir geçit ile avluya girilmektedir. Bu geçidin batısındaki bir kapı kervansarayın mescidine geçişi sağlamaktadır. Bu mescidin mihrabı geometrik motifler ve gülçelerle bezenmiştir. Ayrıca mihrabın köşelerine duvara dayalı sütunlar yerleştirilmiştir.
Girişin doğusunda hanın kontrolünü yapanlara ait bir oda bulunmaktadır. Kervansarayın ahır kısmı tonozlarla örtülü olup, üç neflidir. Çevre duvarlarının dışına da kale görünümündeki bu kervansarayı destekleyen dörtgen kuleler yerleştirilmiştir. Günümüze harap durumda gelebilen yapı, son yıllarda Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce onarılmıştır.
KAYNAK: ANADOLU SELÇUKLULARI BLOK
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ